Zindelijkheidsproblemen bij kinderen met autisme

Kinderen met autisme zijn vaak laat zindelijk. Dit heeft vooral te maken met een verstoorde zintuiglijke ontwikkeling. Ze hebben moeite met het aanvoelen van aandrang om te plassen of poepen. Een kind is zindelijk als het de plas- en poepreflex onder controle heeft gekregen, op de wc kan plassen of poepen en de luier af kan.

Zindelijkheid bij kinderen met een normale ontwikkeling

• Tussen het 2e en 4e levensjaar zijn de hersenen en het lichaam zo ver ontwikkeld dat de aandrang tot plassen en poepen onder controle is;
• Zindelijkheid voor plassen treedt op tussen 1,6 en 5 jaar; eerst overdag en daarna ’s nachts;
• Rond 95% van de kinderen is voor de 4^de verjaardag zindelijk voor poepen.

Zindelijkheidsproblemen bij kinderen met autisme

Bij kinderen met autisme is vaak sprake van een vertraagde zindelijkheidsontwikkeling. Ook hebben zij vaker last van obstipatie of (urine-) incontinentie. Deze problemen kunnen verschillende oorzaken hebben:

• Het niet aanvoelen van de aandrang tot plassen of poepen;
• Angst voor iets ‘los moeten laten’;
• Extreme gevoeligheid voor geuren (bijvoorbeeld die van poep of plas);
• Weerstand tegen veranderingen. De overgang van luier naar wc of van potje naar wc kan door deze weerstand de nodige angst oproepen.

Mogelijke interventies

Veel problemen met zindelijkheid kunnen preventief worden behandeld door te zorgen voor een gezonde en gevarieerde voeding en voldoende vocht. Probeer te achterhalen wat de bijkomende problemen zijn, zoals angst voor veranderingen, voor geuren of voor loslaten van ontlasting. Elk kind is anders en vraagt een persoonlijke benadering. Een aantal concrete adviezen zijn:

• Introduceer vaste toiletmomenten in het dagprogramma;
• Laat het kind zichtbaar wennen aan bijvoorbeeld een po of wc;
• Probeer de overgangen spelenderwijs te introduceren;
• Sluit de uitleg aan bij het ontwikkelingsniveau van het kind.