Stap 1. ASS (bij je kind) begrijpen
ASS kan zich op verschillende manieren uiten. Daarbij komt dat kinderen met ASS soms per moment wisselend gedrag laten zien. Dat kan erg verwarrend zijn voor ouders, maar ook voor de omgeving. Veel ouders vragen zich ook af: is bepaald gedrag nu gewoon ‘karakter’, past het bij de leeftijd (is die driftbui nu gewoon peutergedrag?) of past het gedrag bij ASS? Om je kind te kunnen helpen in zijn/haar ontwikkeling is een eerste stap te begrijpen wat ASS inhoudt en meer specifiek hoe ASS er uit ziet bij jouw kind.
Wat houdt ASS in?
Kort gezegd verwerken mensen met ASS informatie op een andere manier en dit geeft problemen in gedrag.
Aan de buitenkant dus het gedrag, zijn er problemen in:
- Het aangaan en begrijpen van sociale situaties
- Communicatie
- Flexibiliteit in gedrag of interesses
- Motorische stereotypieën
Aan de binnenkant, dus op hersenniveau, wordt informatie meer op detail verwerkt ten koste van het zien van samenhangen. Er zijn problemen in:
- Het filteren van belangrijke en minder belangrijke informatie
- De verwerking van informatie (kost meer tijd)
- Het verwerken en toepassen van nieuwe informatie (minder flexibel)
Hoe die problemen er uit zien verschilt per persoon, per leeftijd en per omgeving.
ASS bij het jonge kind
Bij jonge kinderen kun je ASS bijvoorbeeld herkennen aan;
- De behoefte de wereld voorspelbaar of hetzelfde te houden
- Van slag raken bij relatief kleine veranderingen
- Hechten aan rituelen of herhalingen in spel
- Zin doordrijven of steeds dezelfde vragen stellen
- Gevoeliger reageren op prikkels uit de omgeving of prikkels volledig negeren
- Moeite met aanpassen aan nieuwe situaties of overgangen
Verschillen binnen ASS
We gaven eerder al aan dat de verschillen tussen kinderen met ASS enorm groot kunnen zijn.
Juist van de verschillen zullen we nu een aantal voorbeelden geven:
Het kind met ASS dat sterk gericht is op contact
Sommige kinderen zijn juist zeer sterk gericht op contact met anderen. Hun probleem zit in de afstemming van het contact dus het rekening houden met de ander. Dit kind zal bijvoorbeeld
- Gemakkelijk in contact komen met vreemden maar mogelijk ongepaste vragen stellen
- Weinig onderscheid maken tussen vreemde en vertrouwde mensen
- Te snel vertrouwd raken met een vreemde en bijvoorbeeld direct op schoot zitten
- Andere kinderen voortdurend willen nadoen
- Graag aan andere kinderen willen zitten of knuffelen (en de signalen missen dat het andere kind dit niet wil)
- Het spel bepalen en andere kinderen zeggen wat ze moeten doen
Het kind met ASS dat zich afsluit van contact
Andere kinderen spelen liever alleen. Dit heeft deels te maken met het zich afsluiten van de vele prikkels in een sociale omgeving. Vaak ook wil dit kind bij voorkeur ongestoord zijn of haar eigen spel spelen. Dit kind zal bijvoorbeeld;
- In een hoekje alleen gaan spelen terwijl de andere kinderen samen spelen
- Moeite hebben met oogcontact maken
- Niet reageren wanneer je iets tegen hem of haar zegt
- Meer gericht zijn op spelmateriaal dan op contact
- Minder geïnteresseerd zijn in spel dat jij aanbiedt maar zijn/haar eigen interesses volgen
- Liever kijken naar het spel van anderen dan eraan meedoen
Sommige kinderen zijn talig zeer vaardig en gebruiken ingewikkelde woorden. Andere kinderen hebben juist een achterstand op het gebied van taal, pagegaaien (letterlijk nazeggen) of praten (nog) niet.
Ook het spel kan zeer verschillen. Sommige kinderen doen telkens hetzelfde, zetten speelgoed bijvoorbeeld alsmaar op een rij of sorteren op kleur. Andere kinderen zijn juist super leergierig en willen bijvoorbeeld alles weten over een bepaald onderwerp.
Daarnaast hebben kinderen met ASS ook vaker problemen met eten, slapen, zindelijkheid, motoriek, driftbuien, ongehoorzaamheid, druk of agressief gedrag, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn.
Tot slot kunnen sommige kinderen met ASS ook leerproblemen hebben, en er kan sprake zijn van een ontwikkelingsachterstand. Het kan ook zijn dat een kind met ASS op bepaalde gebieden juist een ontwikkelingsvoorsprong heeft.
Omdat ASS zoveel verschillende vormen heeft en op zulke wisselende gebieden problemen kan opleveren, is het extra van belang om in kaart te brengen waar nu de sterke kanten bij je kind liggen en waar je kind misschien meer begeleiding bij nodig heeft.
Realiseer je dat een diagnose ASS slechts globale handvatten geeft. Het is belangrijk goed te snappen hoe ASS er specifiek bij jouw kind uit ziet en waar zijn of haar talenten maar ook beperkingen liggen. Professionals zullen dan ook altijd intensief moeten samenwerken met ouders om samen je kind zo goed mogelijk te kunnen begrijpen en vandaaruit helpende oplossingen te vinden.
Het volgende filmpje is ontwikkeld voor leerkrachten in het basisonderwijs en is vooral van toepassing voor de wat oudere kinderen. Dit geeft informatie hoe leerkrachten kunnen omgaan met een kind met ASS en benadrukt nogmaals dat elk kind uniek is.
(bron uaanzet.nl)